4.4 Agai i tala atu o suesuega faigofie

Sei o tatou agai atu i tala atu o ni nai mea faigofie. E tolu manatu e aoga mo faʻamatalaga mauoa: faʻamaoni, faʻaʻeseʻesega o togafitiga, ma faiga.

Tagata suʻesuʻe e fou i faʻataʻitaʻiga e masani ona taulaʻi atu i se fesili maʻoti, ma le vaapiapi: Pe o "togafitia" lenei togafitiga? Mo se faʻataʻitaʻiga, pe fai se telefoni mai se volenitia e faʻamalosia ai se tasi e palota? O le suia o se 'upega tafaʻilagi o le uepisaʻi mai le lanumoana i le lanu meamata e faateleina ai le fuainumera kiliki? O le mea e leaga ai, o le faʻamalamalamaina o faamatalaga e uiga i mea "galuega" e faʻamalamalamaina ai le mea moni e faʻapea, e le o taʻuina atu ia te oe pe o togafitiga e "galue" i se tulaga masani. Nai lo lena, e vavalalata suʻesuʻega faʻapitoa e taliina se fesili sili atu ona patino: O le a le aoga o lenei togafitiga faapitoa i lenei faʻatinoga patino mo lenei faitau aofaʻi o tagata auai i lenei taimi? O le a ou taʻua ni faʻataʻitaʻiga e taulaʻi atu i lenei fesili vaapiapi suʻesuʻega faigofie .

O faʻataʻitaʻiga faigofie e mafai ona tuʻuina atu faʻamatalaga taua, ae latou te le taliina le tele o fesili e taua uma ma manaia, e pei o loʻo i ai nisi tagata na sili atu pe sili atu ona aʻafia le togafitiga; pe oi ai se isi togafitiga o le a sili atu ona lelei; ma pe o lenei faʻataʻitaʻiga e fesoʻotaʻi ma le lautele lautele o aʻoaʻoga.

Ina ia faʻaalia le taua o le feʻaveaʻi i tala atu o faʻataʻitaʻiga faigofie, seʻi o tatou mafaufau i se suʻesuʻega o le analog e P. Wesley Schultz ma ana uo i luga o le sootaga i le va o va fealofani ma le malosi (Schultz et al. 2007) . O Schultz ma ana paaga sa tautau i luga o le 300 fale i San Marcos, Kalefonia, ma o nei faitotoa na auina atu savali eseese ua mamanuina e uunaia ai le faasaoina o le malosi. Ona, fuaina lea e Schultz ma ana uo le aoga o nei feau i le eletise, i le maeʻa ai o le vaiaso e tasi ma le tolu vaiaso; tagaʻii le ata 4.3 mo se auiliiliga auiliili o le mamanu faataitai.

Ata 4.3: Fuafuaga o le faʻataʻitaʻiga mai Schultz et al. (2007). O le faʻataʻitaʻiga o le fanua e aofia ai le asiasi e tusa ma le 300 fale i San Marcos, Kalefonia e lima taimi i luga o le valu vaiaso. I asiasiga taʻitasi, sa ave faʻatasi e le au suʻesuʻe se faitauga mai le mita eletise a le fale. I luga o le lua o asiasiga, latou te tuʻuina faitotoa i fale taitasi e maua ai faʻamatalaga e uiga i le faʻaaogaina o le malosi o le fale. O le suʻesuʻega fesili pe faʻapefea ona aafia le faaaogaina o le malosi i totonu o nei feʻau.

Ata 4.3: Fuafuaga o le faʻataʻitaʻiga mai Schultz et al. (2007) . O le faʻataʻitaʻiga o le fanua e aofia ai le asiasi e tusa ma le 300 fale i San Marcos, Kalefonia e lima taimi i luga o le valu vaiaso. I asiasiga taʻitasi, sa ave faʻatasi e le au suʻesuʻe se faitauga mai le mita eletise a le fale. I luga o le lua o asiasiga, latou te tuʻuina faitotoa i fale taitasi e maua ai faʻamatalaga e uiga i le faʻaaogaina o le malosi o le fale. O le suʻesuʻega fesili pe faʻapefea ona aafia le faaaogaina o le malosi i totonu o nei feʻau.

O le suʻega e lua tulaga. I le taimi muamua, na maua e aiga le tele o faʻataʻitaʻiga mo le faʻamalosi (eg, faʻaaoga fomaʻi ae le o vaʻalele) ma faʻamatalaga e uiga i le faʻaaogaina o le malosi e faʻatusatusa i le tele o le faʻaaogaina o le malosi i lo latou pitonuu. O Schultz ma a latou paaga ua taua lenei tulaga tulaga masani mo tulaga masani ona o faamatalaga e uiga i le malosiaga i le pitonuʻu na maua ai faʻamatalaga e uiga i amio masani (ie, faʻamatalaga masani). Ina ua vaʻaia e Schultz ma ana paaga le faʻaaogaina o le malosi i totonu o lenei vaega, o le togafitiga na foliga mai e leai sona aoga, i se taimi puupuu pe umi; i se isi faaupuga, o le togafitiga e foliga mai e le "galue" (ata 4.4).

O le mea e lelei ai, na le mafai e Schultz ma ana paaga ona faʻatautaia lenei suʻesuʻega faigofie. A o leʻi amataina le faʻataʻitaʻiga, na latou manatu o tagata mamafa e faʻaaogaina le eletise-tagata i luga aʻe o le mea-atonu e faʻaitiitia ai a latou taumafa, ma o tagata malamalama e faʻaaogaina le eletise-tagata i lalo o le uiga-atonu o le a matua faateleina lo latou taumafaina. A latou tilotilo i faʻamatalaga, o le mea tonu lava lea na latou maua (faʻataʻitaʻiga 4.4). O le mea lea, o le mea na foliga mai o se togafitiga lea e leai sona aoga o se togafitiga lea e lua ni mea na afaina ai. O lenei faʻatelega faʻateleina i totonu o tagata malamalama o se faʻataʻitaʻiga o se aafiaga o le boomerang , pe afai o togafitiga e mafai ona i ai le faʻafeagai mai le mea na fuafuaina.

Ata 4.4: Taunuuga mai Schultz et al. (2007). Paepae (a) o loʻo faaalia ai o togafitiga masani faʻamatalaga e iai le fua faatatau o le togafitiga o fua o le zero. Ae ui i lea, o le panel (b) o loʻo faaalia ai o lenei faiga masani o togafitiga e aofia ai le lua aʻafiaga. Mo tagata faʻaoga mamafa, o le togafitiga na faʻaititia ai le faʻaaogaina ae mo tagata malamalama, na faʻateleina le faʻaaogaina o togafitiga. Ma le mea mulimuli, o le laulau (c) o loʻo faaalia ai o le togafitiga lona lua, lea na faʻaaogaina faʻamatalaga ma faʻamalosiaga masani, e tutusa lava le aafiaga i luga o tagata faʻaaogaina ae na faʻaititia ai le aafiaga o le boomerang i tagata faʻamalamalama. Sii mai Schultz et al. (2007).

Ata 4.4: Taunuuga mai Schultz et al. (2007) . Paepae (a) o loʻo faaalia ai o togafitiga masani faʻamatalaga e iai le fua faatatau o le togafitiga o fua o le zero. Ae ui i lea, o le panel (b) o loʻo faaalia ai o lenei faiga masani o togafitiga e aofia ai le lua aʻafiaga. Mo tagata faʻaoga mamafa, o le togafitiga na faʻaititia ai le faʻaaogaina ae mo tagata malamalama, na faʻateleina le faʻaaogaina o togafitiga. Ma le mea mulimuli, o le laulau (c) o loʻo faaalia ai o le togafitiga lona lua, lea na faʻaaogaina faʻamatalaga ma faʻamalosiaga masani, e tutusa lava le aafiaga i luga o tagata faʻaaogaina ae na faʻaititia ai le aafiaga o le boomerang i tagata faʻamalamalama. Sii mai Schultz et al. (2007) .

I le taimi lava e tasi i le tulaga muamua, o Schultz ma a latou paaga na latou faimalaga foi i se tulaga lona lua. O aiga i le tulaga lona lua na maua le tutusa lava togafitiga-o fautuaga faalauaitele o le malosi ma faamatalaga e uiga i le faaaogaina o le malosi o lo latou aiga pe a faatusatusa i le avefeau mo lo latou tuaoi-faatasi ai ma se faaopoopoga laitiiti: mo tagata e maualalo ifo i le taumafaina, na faaopoopo ai e tagata suesue: ) ma mo tagata e sili atu i luga o le taumafa o latou taumafa na latou faaopoopoina ai :( O nei tamaʻitaʻi na mamanuina e faʻaosoina ai mea na taʻua e le au suʻesuʻega o tulafono faatonutonu . o mea masani e faia (Reno, Cialdini, and Kallgren 1993) .

I le faaopoopoina o le tasi lea o le tele o le emoticon, na matua faaitiitia ai e le au suʻesuʻe le aafiaga o le boomerang (fuainumera 4.4). O le mea lea, e ala i le faia o lenei suiga faigofie-o se suiga na mafua mai i se mafaufauga faʻapitoa o mafaufauga faʻapitoa (Cialdini, Kallgren, and Reno 1991) -e mafai e tagata suʻesuʻe ona suʻeina se polokalama e foliga mai e le galue i se tasi e galue, ma, i le taimi lava e tasi, na mafai ai ona latou saofagā i le malamalama lautele i le faʻafefea ona aʻafia ai amioga a tagata lautele i amio a le tagata.

Peitai, i lenei taimi, e mafai ona e matauina o se mea e ese le eseesega e uiga i lenei suʻega. Aemaise lava, o le faʻataʻitaʻiga a Schultz ma ana paʻaga e le o iai se vaega e pulea i le auala lava lea e tasi na faia ai suʻesuʻega faʻapitoa. O se faʻatusatusaga i le va o lenei mamanu ma lena a Restivo ma van de Rijt o loʻo faʻamatalaina ai le eseesega i le va o ni mamanu tetele e lua. I le va o mataupu , e pei o Restivo ma van de Rijt, o loʻo i ai se kulupu togafitiga ma se vaega e pulea. I totonu o le initaneti fuafuaga , i le isi itu, o le amio a tagata auai e faʻatusatusa muamua ma pe a uma togafitiga (Greenwald 1976; Charness, Gneezy, and Kuhn 2012) . I totonu o le suʻega autu e pei o le auai o tagata taitoatasi i lana lava vaega e puleaina. O le malosi o le va o le va o tagata e fai ma faʻataʻitaʻiga, latou te saunia le puipuiga mai tagata faʻalavelave (e pei ona ou faamatalaina muamua), ae o le malosi o suʻesuʻega i totonu-mataupu o le faʻateleina lea o le saʻo o fua faatatau. O le mea mulimuli, ia atagia mai se manatu o le a oʻo mai mulimuli ane pe a ou ofoina atu fautuaga e uiga i le mamanuina o faʻataʻitaʻiga numera, o se meli mix_combines o le faʻaleleia atili o le saʻo o totonu o mataupu ma mamanu e puipuia ai le va o matai (ata 4.5).

Ata 4.5: Tolu ata faataitai. O faʻataʻitaʻiga faʻapipiʻi faʻatulagaina faʻapitoa e faʻaaogaina le va o matai. O se faʻataʻitaʻiga o se vaʻa-vaʻaia o suʻega a Restivo ma van de Rijt's (2012) i falemaʻi ma saofaga i Wikipedia: na vaeluaina tagata suʻesuʻe i vaega o togafitiga ma faʻataʻitaʻiga, tuʻuina atu i le vaega o togafitiga se falesa, ma faʻatusatusa taunuuga mo le lua vaega. O le ituaiga lona lua o mamanu o se ata o totonu-autu. O suʻesuʻega e lua i Schultz ma aumea '(2007) suʻesuʻega i faʻasalalauga masani ma le faʻaaogaina o le malosi e faʻaalia ai se ata o totonu: o tagata suesue na faʻatusatusaina le faʻaaogaina eletise o tagata muamua aʻo leʻi mauaina le togafitiga. I totonu o le mataupu e tuʻufaʻatasia ai le faʻamaonia o fuainumera, ae o loʻo avanoa i tagata e faʻafememeaʻi (e pei o, suiga o le tau i le va o togafitiga ma togafitiga) (Greenwald 1976; Charness, Gneezy, ma Kuhn 2012). I totonu-mataupu autu e taʻua i nisi taimi o mamanu fuataga faifai pea. Ma le mea mulimuli, o mamanu fefiloi e tuʻufaʻatasia le faʻaleleia o le saʻo o totonu o faʻasologa autu ma le puipuiga mai le faʻalavelaveina o le va o matai. I se fefaʻatauaʻiga fefiloi, o se tagata suesue e faʻatusatusa le suiga i taunuʻuga mo tagata i vaega o togafitiga ma faʻafoega. Aʻo maua muamua e le au suʻesuʻe ni faʻamatalaga o togafitiga, e pei o le mataupu i le tele o faʻamatalaga numera, o mamanu fefiloi e masani lava ona sili atu i le va o matāʻupu taʻiala ona e mafua ai le faʻaleleia o le saʻo o faʻatusatusaga.

Ata 4.5: Tolu ata faataitai. O faʻataʻitaʻiga faʻapipiʻi faʻatulagaina faʻapitoa e faʻaaogaina le va o matai . O se faʻataʻitaʻiga o se vaʻa-vaʻaia o suʻega a Restivo ma van de Rijt's (2012) i falemaʻi ma saofaga i Wikipedia: na vaeluaina tagata suʻesuʻe i vaega o togafitiga ma faʻataʻitaʻiga, tuʻuina atu i le vaega o togafitiga se falesa, ma faʻatusatusa taunuuga mo le lua vaega. O le ituaiga lona lua o mamanu o se ata o totonu-autu . O suʻesuʻega e lua i Schultz ma aumea ' (2007) suʻesuʻega i faʻasalalauga masani ma le faʻaaogaina o le malosi e faʻaalia ai se ata o totonu: o tagata suesue na faʻatusatusaina le faʻaaogaina eletise o tagata muamua aʻo leʻi mauaina le togafitiga. I totonu o le mataupu e faʻamalosia ai le faʻamaonia lelei o fuainumera faʻamaumauga, ae o loʻo avanoa i tagata e faʻalavelave faʻaleagaina (eg, suiga o le tau i le va o togafitiga muamua ma togafitiga) (Greenwald 1976; Charness, Gneezy, and Kuhn 2012) . I totonu-mataupu autu e taʻua i nisi taimi o mamanu fuataga faifai pea. Ma le mea mulimuli, o mamanu fefiloi e tuʻufaʻatasia le faʻaleleia o le saʻo o totonu o faʻasologa autu ma le puipuiga mai le faʻalavelaveina o le va o matai. I se fefaʻatauaʻiga fefiloi, o se tagata suesue e faʻatusatusa le suiga i taunuʻuga mo tagata i vaega o togafitiga ma faʻafoega. Aʻo maua muamua e le au suʻesuʻe ni faʻamatalaga o togafitiga, e pei o le mataupu i le tele o faʻamatalaga numera, o mamanu fefiloi e masani lava ona sili atu i le va o matāʻupu taʻiala ona e mafua ai le faʻaleleia o le saʻo o faʻatusatusaga.

I le aotelega, o le mamanu ma taunuʻuga o le suʻesuʻega a Schultz ma ana paʻaga (2007) loʻo faʻaalia ai le taua o le alu i tua atu o faʻataʻitaʻiga faigofie. O le mea e lelei ai, e te le manaʻomia le avea oe ma se fatuga fatufatuaʻi e fuafua ai ni faʻataʻitaʻiga pei o lenei. Ua atinaʻe e le au saienisi sosaiete ni manatu se tolu o le a taʻitaʻia oe i mea sili ona lelei: (1) faʻamaoni, (2) faʻalautelega o togafitiga, ma (3) auala. O lona uiga, afai e te manatu i nei manatu e tolu ao e mamanuina lau suʻega, o le ae faia se mea e sili atu ona manaia ma aoga. Ina ia faʻamalamalamaina nei manatu e tolu i le faʻatinoga, o le a ou faʻamatalaina se numera o faʻataʻitaʻiga o vaega faʻataʻitaʻiga faʻapitoa numera o loʻo fausia i luga o le atinaʻe matagofie ma iuga fiafia o Schultz ma aumea (2007) . E pei ona e vaʻaia, e ala i le faʻaeteete ma le faʻaeteete fuafuaga, faʻatinoga, auʻiliʻiliga, ma faʻamatalaga, e mafai foi ona e gaoioi i tua atu o nai mea faigofie.